Kleimoerassen behoren tot de meest productieve ecosystemen op aarde en herbergen grote aantallen water- en moerasvogels. Kleimoerassen functioneren typisch als een boom en bust systeem: na een initiële grote piek in vogelaantallen treedt vegetatie successie op waarna vogelaantallen achteruitgaan. In natuurlijke systemen vindt een reset van de vegetatie successie plaats door waterpeil dynamiek met tijdelijke droogval. In kleimoerassen waar geen natuurlijke water peil dynamiek aanwezig is, lijkt cyclisch peilbeheer, waarbij natuurlijke waterpeil dynamiek wordt nagebootst, een kansrijke methode om een moeras in de bust fase weer in een boom fase te krijgen door middel van een reset van de vegetatie successie, en daarop volgend een piek in aantallen water- en moerasvogels. Het is echter grotendeels onbekend waarom er een boom en bust in deze soorten optreedt in kleimoerassen. Welke processen liggen hieraan ten grondslag? In principe zullen aan de boom en bust fase grote verschillen in de opbouw van het (semi-)aquatisch voedselweb, en daarmee de beschikbaarheid van voedsel voor water-en moerasvogels, ten grondslag liggen. In het grootste kleimoeras van Nederland, de Oostvaardersplassen (3600 ha), wordt nu een moeras-reset uitgevoerd waarbij de helft van het moeras tijdelijk droogvalt en de andere helft vol water blijft. Deze moeras-reset vormt een grootschalig veld experiment, waarbij de onderliggende mechanismen van de boom en bust fase getest kunnen worden.

Het doel van dit PhD project is de vegetatie successie en het voedselweb van het moeras ecosysteem Oostvaardersplassen onder water en boven water te analyseren en kwantificeren en het effect van waterpeil dynamiek door middel van tijdelijke droogval op dit systeem te doorgronden en de bijbehorende ecologische sleutelprocessen te identificeren. Het project zal gebruik maken van diverse methoden inclusief lab-experimenten naar waterpeil-bodem-zaadbank-planten interacties, exclosure experimenten in het veld voor het testen van de effecten van karpers, grauwe ganzen en edelherten op de vegetatie ontwikkeling en het voedselweb, analyse van beschikbare gegevens van het Oostvaardersplassen moeras habitat en voedselweb inclusief de eerdere droogval periode van Oostvaardersplassen 30 jaar geleden, en eigen veld metingen van het (semi-) aquatische voedselweb in het natte en droge deel van het huidige Oostvaardersplassen droogval experiment.

Het project is gefinanciëerd door het Kennisnetwerk Ontwikkeling en Beheer Natuurkwaliteit (OBN). Regelmatige rapportage en bespreking van het onderzoek en de resultaten met het OBN deskundigen team horen tot de werkzaamheden van de PhD kandidaat. Het PhD project zal nauw samenwerken met stakeholders van Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer en de Provincie Flevoland die op hun beurt ook gegevens beschikbaar stellen voor het project. Naast het schrijven van internationale wetenschappelijke publicaties en een proefschrift zal de PhD kandidaat een actieve rol hebben in het communiceren van de resultaten naar natuur- en waterbeheerders en een overzicht opstellen van de toepasbaarheid van waterpeildynamiek als beheermaatregel voor andere kleimoerassen.

De PhD kandidaat zal werken op het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) onder supervisie van Prof.Dr. Liesbeth Bakker (projectleider) in samenwerking met Prof. Dr. Bart Nolet (Afdeling Dierecologie, NIOO-KNAW) en Prof. Dr. Leon Lamers (Afdeling Aquatische Ecologie & Milieu Biologie, Radboud Universiteit Nijmegen).

Een enthousiaste en gemotiveerde kandidaat voor het volgen van een wetenschappelijk PhD traject met oog voor de toepassingsmogelijkheden van het onderzoek in het natuur- en waterbeheer. De kandidaat moet een sterke achtergrond hebben in de ecologie van voedsel webben of consumer-resource interacties en de ecologie van (semi-)aquatische, benthische of moeras-ecosystemen. De kandidaat moet ervaring hebben met veldwerk en fysiek in staat zijn en gemotiveerd tot het doen van veldwerk in moeilijk begaanbaar terrein (moerasnatuur met zacht sediment). De kandidaat moet goede analytische vaardigheden hebben, ervaring met experimentele ecologie strekt tot aanbeveling, alsmede ervaring met GIS. De kandidaat moet onafhankelijk kunnen werken, goede communicatieve vaardigheden hebben en goed kunnen functioneren in samenwerkingsverbanden met wetenschappelijke en praktijk partijen. Vloeiende beheersing van de Nederlandse taal in woord en geschrift is vereist. De kandidaat moet in het bezit zijn van een master diploma. Een rijbewijs is noodzakelijk voor het uitvoeren van dit project.

Dit is een tijdelijke contract, in eerste instantie voor 1 jaar en bij functioneren naar tevredenheid verlengd tot een maximum van 4 jaar (1.0 fte). Start datum: 1 oktober 2020. De PhD positie is voor 4 jaar.

Het bruto salaris begint met € 2.395,- per maand in het eerste jaar, en zal geleidelijk stijgen tot een maximum van € 3.061,- per maand in het vierde jaar, schaal P, CAO Nederlandse Universiteiten, exclusief 8% vakantie toelage en een 8,3% eindejaarsuitkering.

Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO)

Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO - KNAW) is een onderzoeksinstituut van de KNAW. Het NIOO doet ecologisch onderzoek in de zee, op het land en in het zoete water. Daarbij onderzoekt het hoe levende wezens met elkaar en met hun omgeving omgaan. Voor het stimuleren van biodiversiteit en duurzaamheid in natuur en maatschappij maakt het NIOO gebruik van een wereldwijd netwerk van wetenschappers, beleidsmakers, natuurbeheerders en andere stakeholders.