Een bruikbare gemeentetheologie ten aanzien van grond

Grond loopt als een rode draad door de Bijbel. Genesis vertelt hoe God van aarde de eerste mens maakt: Adam, ‘Aardling’. God is de heer van de wijngaard, de grondbezitter met loonwerkers, de boer die zaait in de akker en oogst, de tuinman. Betekent dit ook iets voor geloofsgemeenschappen vandaag? Hoe verhouden christelijke geloofsgemeenschappen zich tot de grond en hoe doet geloof daarin mee? Welke dominante en ondergesneeuwde theologische oriëntaties ten aanzien van grond, aarde en bodem zijn aanwezig in de christelijke theologie? Welke visies worden belichaamd in de gebeden, preken en liederen van geloofsgemeenschappen? Welke initiatieven kunnen worden uitgewerkt en aangewend om een verantwoorde, belichaamde gemeentetheologie ten aanzien van grond te stimuleren? Om antwoord te krijgen op deze vragen is de Protestantse Theologische Universiteit per 1 september 2023 op zoek naar twee promovendi (fulltime) voor het project ‘Oog op de grond. Naar een hedendaagse gemeentetheologie ten aanzien van grond in theologische visies en liturgische praktijken’.

Wat vragen wij van je?

In dit project ga je met een collega-promovendus, elk vanuit een eigen theologische discipline, op zoek naar een verantwoorde ‘gemeentetheologie’ (het min of meer samenhangende geheel van verhalen, rituelen en opvattingen van een geloofsgemeenschap) ten aanzien van grond. De systematisch theoloog brengt visievorming in de traditie in verband met ideeën uit het heden ten aanzien van de grond, waarbij verschillende theologische posities in kaart en met elkaar in gesprek gebracht worden. De praktisch theoloog onderzoekt in liturgische praktijken van christelijke geloofsgemeenschappen (daar waar het hart van het christelijk geloof klopt) de waardering van grond en welke theologie daarin werkzaam is.

Promovendus systematische theologie

Je start met literatuurstudie met het oog op het bijstellen van een conceptuele matrix die door de senioronderzoekers voor aanvang van het project is vormgegeven. Vervolgens bestudeer je teksten van theologen uit heden en verleden om bezinning op aarde en grond te kunnen operationaliseren voor visievorming vandaag. Daarbij houd je steeds oog voor de vraag hoe deze visies zich verhouden tot de praktijken die de praktisch-theologische promovendus bestudeert. Daarna ontwerpen jullie samen aanbevelingen door kansrijke ideeën met het oog op de liturgische en andere praktijken ten aanzien van grond te doordenken en te ontwikkelen tot een eigen theologische positie.

Promovendus praktische theologie

Je begint met literatuurstudie in combinatie met veldwerk in drie verschillende christelijke gemeenschappen. Daar onderzoek je het (symbolisch) handelen zoals dat in gebeden, liederen en preken in vieringen op bid- en dankdag, zondagse vieringen en kerkelijke praktijken van begraven tot uitdrukking komt. Vervolgens verricht je een vorm van actie-onderzoek met learning communities in de drie onderzochte christelijke gemeenschappen. Daartoe formuleer je met een projectteam uit elke geloofsgemeenschap een vraag waaraan zij samen willen werken om liturgische en andere praktijken van grond in de gemeenschap te verbeteren. Je betrekt in dit actie-onderzoek inzichten uit het systematisch-theologische werk van de collega-promovendus.

Beide promovendi schrijven een proefschrift over de resultaten op basis van een vijftal wetenschappelijke artikelen die zij in het Engels publiceren. De projectbeschrijving vind je hier. 

• Je werkt vanuit het vastgestelde onderzoekskader van project ‘Grond’ met ruimte voor eigen accenten.
• Je wordt begeleid door de promotores prof. dr. Arnold Huijgen (ST) of dr. habil. M.C.M. Klomp (PT) en co-promotor dr. Ciska Stark (ST en PT).
• Je standplaats aan de PThU is Amsterdam en vanaf september 2024 Utrecht.

• Voor de promovendus systematische theologie: een afgeronde relevante wetenschappelijke MA-opleiding, bij voorkeur in de theologie of filosofie en tenminste op basaal niveau systematisch-theologische onderzoeksvaardigheden, waarin je bereid bent je verder te ontwikkelen;
• Voor de promovendus praktische theologie: een afgeronde relevante wetenschappelijke MA-opleiding, bij voorkeur in de theologie, antropologie of sociale wetenschappen en tenminste op basaal niveau empirische onderzoeksvaardigheden, waarin je bereid bent je verder te ontwikkelen;
• Een afgeronde onderzoeksmaster evenals de vaardigheid interdisciplinaire verbanden te leggen strekt tot aanbeveling;
• Kennis van de Nederlandse protestantse traditie, liefst van binnenuit;
• Goede schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid en beheersing van het Engels;
• Een open-minded intellectueel profiel;
• Uitstekende communicatieve vaardigheden en plezier in het werken in een team;
• Bereidheid tot deelname aan de (Initial) Graduate School van PThU (https://www.pthu.nl/onderzoek/promoveren/) en bijeenkomsten van de Netherlands School for Advanced Studies in Theology and Religion (Noster: https://noster.org/);

Dienstverband voor bepaalde tijd: een jaar. Na toetsing en positieve evaluatie van de voortgang volgt verlenging met 3 jaar.

• Je krijgt een aanstelling van 1,0 fte voor de duur van een jaar. Na toetsing en positieve evaluatie van de voortgang volgt verlenging met 3 jaar.
• Het salaris volgt de cao van de VSNU voor promovendi (schaal P, juli 2022) en begint in het eerste aanstellingsjaar bij € 2.541 bruto per maand bij een fulltime dienstverband. De eindschaal is € 3.247 bruto per maand bij een fulltime dienst verband.
• Reiskosten woon-werkverkeer worden voor 70% vergoed (openbaar vervoer, 2e klas). Dienstreizen worden voor 100% vergoed (openbaar vervoer, 2e klas).
• We bieden voortgaande scholing aan in theologisch onderzoek door middel van (in overleg overeengekomen onderdelen van) de (Initial) Graduate School van de PThU, Noster en aan (internationale) netwerken waardoor je kennis en vaardigheden worden vergroot.
• We vormen een begeleidingsteam dat maandelijks met je in gesprek gaat over het onderzoek.
• Je participeert actief in het geregelde overleg van het projectteam, dat bestaat uit senior en junior onderzoekers.
• Je krijgt budget voor congressen, symposia en trainingen, bijv. in onderzoeksmethodiek.

Bij de PThU werk je in een omgeving waarin fascinatie voor wat geloof met mensen doet de boventoon voert. Vanuit die fascinatie doet de PThU onderzoek naar ontwikkelingen in geloof, kerk, samenleving en wereldchristendom. De universiteit is verbonden met de Protestantse Kerk in Nederland. Het omvangrijke project ‘Grond’ is een van de interdisciplinaire onderzoeksprojecten van deze universiteit (www.pthu.nl/grond). Het heeft als centrale vraagstelling: “Wat zijn kwaliteiten van een theologische visie ten aanzien van grond die christenen en geloofsgemeenschappen in Nederland kunnen gidsen naar een verantwoorde context-gevoelige, belichaamde theologie in het licht van 21ste-eeuwse klimaat- en ecologische vraagstukken?”