De toenemende digitalisering van de samenleving betekent ook dat het werk van de Nederlandse veiligheidsdiensten verandert (AIVD en MIVD). Om deze reden werd in 2017 een nieuwe “Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten” (WIV) voorgesteld waarin nieuwe bevoegdheden en nieuwe vormen van toezicht waren opgenomen. Rondom deze wijziging ontstond een verhit maatschappelijk debat dat in 2018 uitmondde in een referendum waarin burgers voor of tegen de wet konden stemmen. Daaruit bleek grote verdeeldheid. Zo’n 47% procent stemde voor, 49% tegen. Later dat jaar trad een aangepaste versie van de WIV in werking.

Terwijl het debat zich veelal toespitste op de juridische aspecten van de wet, is er veel minder bekend over hoe burgers denken over de inzet van digitale inlichtingenmiddelen in allerlei situaties. Wanneer is een middel proportioneel? Welke factoren bepalen dat? De Snowden-onthullingen hebben brede afkeuring opgeroepen over de verstrekkende praktijken van Amerikaanse inlichtingendiensten. Dat zegt echter weinig over hoe burgers denken over de Nederlandse diensten, noch welke praktijken dan wel legitiem zijn.

Wettelijk gezien is het voorbehouden aan het stelsel van diensten, toezichthouders, bewindspersonen en volksvertegenwoordiging om een oordeel te vellen over de proportionaliteit en de legaliteit van de inzet van inlichtingenmiddelen. Maar dit stelsel opereert niet in een vacuüm. Maatschappelijke opvattingen bepalen niet alleen de democratische legitimatie, maar zullen uiteindelijk ook doorwerken in de politieke vormgeving van het stelsel.

In dit promotieonderzoek zullen verschillende methoden ingezet worden om te observeren welke percepties burgers hebben op de inzet van inlichtingenmiddelen in het digitale domein. Denk aan het onderscheppen van internetverkeer van een actor en het hacken van een computer van een actor. Daarnaast willen we vaststellen welke factoren die burgerpercepties beïnvloeden. Mogelijke factoren zijn de aard van de dreiging, eigenschappen van het doelwit dat bedreigd wordt, eigenschappen van de actor waarvan de dreiging uitgaat en eigenschappen van de wettelijke waarborgen die gelden rondom de inzet van het middel. Voor deze onderzoeken denken we aan kwalitatieve methoden, zoals interviews en focusgroepen, en kwantitatieve methoden zoals vignetten die via surveys worden voorgelegd en conjoint survey experimenten.

De promotieplek is onderdeel van een gezamenlijk onderzoeksprogramma van TU Delft en de AIVD rondom de technische, organisatorische en institutionele uitdagingen op het terrein van cybersecurity. Dit programma wordt uitgevoerd door een team van vier promovendi, een postdoc en twee hoogleraren.

Het programma hanteert de principes van open en onafhankelijk onderzoek. De wetenschappelijke publicaties en dissertaties zullen openbaar toegankelijk zijn.

Het programma is ingebed in een groter interdisciplinair team van ruim 20 onderzoekers in de faculteit Techniek, Bestuur en Management. Dit team omvat onderzoekers uit informatica, sociale wetenschappen en andere disciplines en staat onder leiding van professor Michel van Eeten. Promovendi werken met meerdere mensen aan hun onderzoek en publicaties. Het team heeft een dagelijkse scrumsessie, een wekelijks colloquium en een maandelijkse sprint planning. Dit alles voedt een cultuur van team-gebaseerd onderzoek en innovatie.     

- Master of Science (MSc) of gelijkwaardig in een sociale wetenschap/gedragswetenschap

- Nederlands is een vereiste, omdat we interviews zullen houden met Nederlandse burgers

- Engelse taalvaardigheid

- Goed academisch kunnen schrijven en uitstekende communicatieve vaardigheden

- Zelfstandig je werk kunnen organiseren

- Nieuwsgierige en kritische geest

- Kunnen samenwerken in een interdisciplinair team

Dienstverband voor bepaalde tijd: 4 jaar.

• Een salaris volgens de cao van de Nederlandse Universiteiten, plus 8% vakantiegeld en een eindejaarsuitkering van 8,3%.
• Een uitstekende pensioenregeling via het ABP. • De mogelijkheid om jaarlijks een individueel arbeidsvoorwaardenpakket samen te stellen.
• Korting bij zorgverzekeraars. • Een flexibele werkweek. • Jaarlijks 232 verlofuren (bij 38 uur). Via het individueel keuzebudget kun je bovendien verlofuren verkopen of bijkopen.
• Volop mogelijkheden om opleidingen, trainingen en cursussen te volgen.
• Gedeeltelijk doorbetaald ouderschapsverlof.
• Aandacht voor gezond en energiek werken met het Health Coach Program.

Technische Universiteit Delft

De Technische Universiteit Delft heeft een sterk fundament. Als bouwer van de wereldberoemde Nederlandse waterwerken en pionier in biotech is TU Delft een internationale topuniversiteit die wetenschap, engineering en design combineert. TU Delft staat voor onderwijs, onderzoek en innovatie van wereldklasse om uitdagingen op het gebied van energie, klimaat, mobiliteit, gezondheid en digitale maatschappij aan te gaan. Generaties Delftse ingenieurs hebben bewezen ondernemende probleemoplossers te zijn in bedrijfsleven en in sociale context. Bij TU Delft omarmen we diversiteit en streven we ernaar zo inclusief mogelijk te zijn (zie onze gedragscode). Samen bedenken en ontwikkelen we oplossingen die een positieve invloed hebben op wereldwijde schaal.

Challenge. Change. Impact!

Afdeling

Met haar uitstekende onderwijs en onderzoek op het raakvlak van techniek, maatschappij en bestuur levert de faculteit TBM een belangrijke bijdrage aan het oplossen van complexe technisch-maatschappelijke vraagstukken, zoals de energie-transitie, mobiliteit, digitalisering, waterbeheer en (cyber)security.
Daarbij combineren we inzichten uit de technische wetenschappen, de sociale en de geesteswetenschappen. We zijn ontwerpgericht, internationaal georiënteerd en beschikken over een uitgebreid netwerk met kennisinstellingen, bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden.
Klik hier om naar de website van faculteit Techniek, Bestuur en Management te gaan.