Hoe zorgen we ervoor dat bedrijven de wet naleven, bijvoorbeeld als zij in concurrentie zijn met elkaar, en hoe zorgen we ervoor dat de belangen van consumenten niet geschaad worden door deze bedrijven? Steeds meer groeit het besef dat voor het beantwoorden van deze complexe vragen niet alleen juristen en economen nodig zijn, maar ook sociaal - en organisatie psychologen. Het gaat immers om gedragsbeïnvloeding van mensen in organisaties. Dit is een uniek aio-project waarin je wetenschappelijk onderzoek zult verrichten in de toezichtspraktijk, dus bij medewerkers van bedrijven die onder toezicht staan van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en wellicht ook onder toezichthouders van de ACM zelf. De ACM bevordert kansen en keuzes voor bedrijven en consumenten. Dit doet de ACM door toezicht te houden op concurrentie (kartelvorming, marktmacht, fusies en overnames); een aantal specifieke sectoren waarbinnen onvoldoende ‘natuurlijke’ concurrentie bestaat (energie, vervoer, telecom, post, zorg en drinkwater) en het beschermen van de belangen van consumenten.

Het doel van het project is ten eerste om te onderzoeken welke (sociaalpsychologische) factoren nalevingsgedrag verklaren en ten tweede om in samenwerking met de universiteit en de ACM sociaalpsychologische interventies te ontwikkelen, te toetsen en toe te passen om de naleving van bedrijven te verhogen. Er wordt een model ontwikkeld waarin ingezoomd wordt op drie soorten verklarende factoren: (1) Weten bedrijven aan welke regelgeving ze moeten voldoen en wat verstaan wordt onder handelen in de geest van de wet? Ten tweede (2) Willen bedrijven de wet naleven? Oftewel, bestaat er intrinsieke motivatie tot naleving in de top van een organisatie, bij het management en bij medewerkers op de werkvloer? Bestaat er een organisatie cultuur waarin er waarde wordt gehecht aan regelnaleving, ruimte is voor ethische afwegingen en waarin het consumenten belang voorop staat? Ten derde (3) Kunnen bedrijven de wet naleven? Zijn de vaardigheden voldoende aanwezig om de goede intenties om te zetten in actie en is de structuur van de organisatie hierop ingericht? In het project ontwikkel en toets je op maat gemaakte interventies die ingrijpen op een van deze drie factoren (weten, willen, kunnen), of een combinatie hiervan, bijvoorbeeld een interventie die zowel de kennis als de intrinsieke motivatie verhoogt om regels na te leven, zodat bedrijven handelen in de geest van de wet. Op die manier kan de ACM niet alleen bestaande regelovertreding effectief beëindigen, maar ook regelovertreding in de toekomst en het ‘creatieve omzeilen’ van regelgeving duurzaam voorkomen, waardoor de markt en consumenten zo min mogelijk schade lijden door de overtreding. Ook wordt onderzocht of de meer traditionele bedrijven verschillen van bedrijven die hoofdzakelijk online opereren (nieuwe economie) op de drie factoren en of interventies verschillend uitwerken of anders opgesteld dienen te worden. Dit is de opzet die wij voor ogen hebben, maar uiteraard zal de aio hier ook invulling aan geven en wordt eigen inbreng gewaardeerd.

• Een afgeronde Research of Academische Master in de Sociale wetenschappen, bij voorkeur in de Sociale en/of Organisatie psychologie.
• Ervaring en affiniteit met zowel kwantitatieve onderzoeksmethoden (bijv. vragenlijst onderzoek, experimenten, interventie onderzoek) als kwalitatieve onderzoeksmethoden (bijv. interviews, case studies) en statistische data analyse (in ieder geval SPSS, kennis van Amos of R zijn een pre).
• Interesse in het doen van zowel fundamenteel wetenschappelijk onderzoek als de toepassing van psychologische inzichten in de praktijk van toezichthouders.
• Een professionele houding waaronder valt: organisatiesensitiviteit, integriteit, pragmatisme en goede communicatie en presentatie vaardigheden bij interactie met zowel wetenschappers als toezichthouders als bestuurders of medewerkers van onder toezicht staande instellingen.
• Engelse taal goed machtig, gesproken en geschreven.
• Goede academische schrijfvaardigheid zowel in Engels als Nederlands.
• Je beschikt over aantoonbare kennis over wat mensen en ondernemingen beweegt, bij voorkeur over het naleven van regelgeving en hoe je deviant gedrag beïnvloedt.

Deze positie betreft een gezamenlijk project van de ACM en de UU. Je zal in dienst zijn bij zowel de ACM (0.8 fte) als de UU (0.2 fte). In de praktijk zal je gemiddeld 3 dagen per week aanwezig zijn op de UU en 2 dagen per week bij de ACM. Op elk van jouw werkdagen werk je aan het vervaardigen van het proefschrift. Echter voor ongeveer 2 uur per week draag je bij aan werkzaamheden van de ACM die niet direct gerelateerd zijn aan het proefschrift, zoals overleg met mede-gedragsonderzoekers of meedenken/sparren in projecten. Dit aio-project (4 jaar) wordt begeleid door Dr. Jessanne Mastop (ACM, co-promotor), Dr. Elianne van Steenbergen (UU, co-promotor) en Prof. Naomi Ellemers (UU, promotor). Deze vacature betreft een tijdelijke aanstelling voor de duur van 4 jaar waarbinnen de promotie moet zijn afgerond. Daarna zal het contract worden beëindigd.

Verder kun je rekenen op:

• Salaris conform rijksoverheid-schaal 10 (€2.631,28 tot €3.384,77 bruto per maand bij een full time aanstelling) bij ACM, en schaal P bij de Universiteit Utrecht (€2.325,- tot €2.972,- bruto per maand bij een full time aanstelling);
• Een 36-urige werkweek, verdeeld over 0,2 fte bij Universiteit Utrecht en 0,8 fte bij de ACM. Vanwege de gecombineerde aanstelling behoort deeltijd werken niet tot de mogelijkheden.
• Je wordt lid van het Kurt Lewin Instituut (KLI) en volgt daar in de periode van 4 jaar algemene en specialistische cursussen die het promotietraject ten goede komen. Het KLI bevordert onderzoek in de sociale psychologie en haar toepassingen in de praktijk.
• Je krijgt de kans om het gedane onderzoek te presenteren op nationale en internationale congressen en andere gelegenheden.
• Zowel bij de UU als bij de ACM geldt dat je bovenop het salaris 8% vakantiegeld en een eindejaarsuitkering van 8,3% per maand ontvangt. Beide organisaties bieden een pakket met aantrekkelijke secundaire arbeidsvoorwaarden, zie hiervoor ook de cao voor de Rijksoverheid en de cao voor de Nederlandse Universiteiten. Meer informatie over de arbeidsvoorwaarden vind je op de websites van ACM en de UU.
• Werktijden zijn, in onderling overleg, flexibel in te delen;
• Een prettige werkomgeving met goede faciliteiten en een gezellig bedrijfsrestaurant in hartje Den Haag, vlakbij het CS (ACM) en op de Uithof in Utrecht (UU).

De ACM valt onder de politieke verantwoordelijkheid van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Het bestuur is zelfstandig en eindverantwoordelijk voor alle besluiten en de organisatie van de ACM. De ACM bepaalt zelf de prioriteiten en komt onafhankelijk van de overheid, bedrijfsleven en belangengroepen tot besluiten. Altijd in het belang van consumenten, burgers en bedrijven. Elk bestuurslid heeft een eigen portefeuille, maar besluitvorming vindt collegiaal plaats binnen het bestuur. Het bestuur neemt collectief de verantwoordelijkheid voor de strategie en agenda van de ACM en een effectieve uitvoering daarvan.

Wij willen marktproblemen oplossen en waar mogelijk voorkomen door het effectief en efficiënt inzetten van ons brede palet aan instrumenten. Dit doen we door toezicht te houden op:

• De mededinging in het algemeen (kartelvorming, marktmacht, fusies en overnames);
• Een aantal specifieke sectoren waarbinnen onvoldoende ‘natuurlijke’ concurrentie bestaat (energie, vervoer, telecom, post, zorg en drinkwater);
• De rechten en belangen van consumenten.

 De ACM kent negen organisatieonderdelen die nauw verbonden zijn. De toezichtsdirecties ‘Consumenten’, ‘Telecom, Vervoer en Post’, ‘Energie’, ‘Mededinging’ en ‘Zorg’, de directies ‘Juridische Zaken’, ‘Bedrijfsvoering’ en ‘Bestuur, Beleid en Communicatie’ en het Economisch Bureau. Bij de ACM werken vanuit Den Haag ruim 550 professionals. We opereren in en werken samen met verschillende hechte Europese netwerken van collega-autoriteiten.

Het team

De ACM is een jonge en onafhankelijke toezichthouder met veel hoogopgeleide professionals en een open cultuur. Een goede werk/privé balans en een ontspannen werksfeer zijn kenmerkend. Binnen de ACM staan collega’s voor elkaar klaar en dragen kennis aan elkaar over. Er heerst een hechte en vrolijke sfeer binnen het team.

Handhaving is een van de kerntaken van ACM, maar ACM wil niet handhaven om het handhaven: het effect van haar optreden staat centraal. ACM kijkt daarom naar de bredere context bij de uitvoering van haar wettelijke taken. Daarbij wordt naast het maken van economische, juridische en technische analyses ook steeds meer waarde gehecht aan het in kaart brengen van gedragsdeterminanten die een rol spelen bij het ontstaan en voortduren van markt- en consumentenproblemen. Het toepassen van gedragswetenschappelijke kennis bij het ontwerpen en inzetten van interventies ziet ACM als een belangrijke voorwaarde om haar toezicht effectiever te maken. Het ACM-brede kennisnetwerk Gedragsbeïnvloeding (ongeveer 5.5 Fte), bestaande uit psychologen en gedragseconomen, zet zich hier voor in door middel van advisering en onderzoek.

 

Over de Universiteit Utrecht

Een betere toekomst voor iedereen. Die ambitie motiveert onze wetenschappers bij hun toponderzoek en het geven van inspirerend onderwijs. Bij de Universiteit Utrecht werken diverse disciplines intensief samen aan maatschappelijk belangrijke thema’s.

De faculteit Sociale Wetenschappen is een toonaangevende faculteit voor wetenschappelijk onderzoek en academisch onderwijs in de gedrags- en maatschappijwetenschappen. De faculteit herbergt de disciplines algemene sociale wetenschappen, culturele antropologie, onderwijskunde, pedagogiek, psychologie en sociologie.

Onderzoek en onderwijs zijn gebundeld in vijf zwaartepunten: Behaviour in Social Contexts, Child and Adolescent Studies, Cognitive and Clinical Psychology, Education and Learning en Methodology and Statistics.

De afdeling Sociale, Gezondheids- en Organisatiepsychologie (SHOP) verzorgt onderwijs in zowel Bachelor-, Master- als Researchmasteropleidingen, zowel binnen de Psychologie als daarbuiten. Het onderzoek binnen SHOP richt zich op drie domeinen: motivatie, prestatie en zelfregulatie waarbij fundamentele en toegepaste benaderingen worden gecombineerd.

De aio zal binnen SHOP werkzaam zijn in de onderzoeksgroep van Naomi Ellemers. Deze richt zich op fundamentele en toegepaste vraagstellingen rond het optimaliseren van organisatieklimaat/ organisatie cultuur o.a. in het kader van ethisch gedrag en toezicht en in het kader van diversiteit en inclusie. De onderzoekers in deze groep hebben samenwerkingsverbanden met verschillende relevante organisaties en zijn in het kader van hun wetenschappelijke werk actief betrokken bij de organisatie van publieksevenementen en de ontwikkeling van instrumenten voor de praktijk.