De afdeling Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit Utrecht zoekt een hoogleraar Orthopedagogiek: diagnostiek en behandeling van psychosociale en opvoedingsproblemen. Je bent een vooraanstaand onderzoeker met expertise in de ontwikkeling, opvoeding en ondersteuning van kinderen en jongeren bij wie de gezonde ontwikkeling dreigt te stagneren. Met jouw wetenschappelijke en klinische kennis versterk je onze onderzoekslijn en ons klinisch onderwijs.
Wat ga je doen?Pedagogiek in Utrecht richt zich, breed beschouwd, op de Orthopedagogiek, gezinspedagogiek en de maatschappelijke pedagogiek. Vanuit deze nauw met elkaar verweven pijlers bestuderen we het hele spectrum van alledaagse opvoeding tot complexe opvoedingsproblemen.
De nieuwe leerstoel ‘Orthopedagogiek: diagnostiek en behandeling van psychosociale en opvoedingsproblemen’ richt zich op het verdiepen van kennis over en het ontwikkelen van effectieve benaderingen voor het signaleren, begrijpen, voorkomen en behandelen van psychosociale en opvoedingsproblemen. Vanuit onderzoek en onderwijs draag jij als leerstoelhouder bij aan:
- de versterking van de wetenschappelijke basis van de Orthopedagogische praktijk, het beleid en daarbij horende infrastructuren;
- de ontwikkeling van innovatieve methoden voor het bevorderen van het welzijn van kinderen, jongeren en gezinnen;
- kritische en constructieve discussies over het ontwerp van de bredere pedagogische infrastructuur, met inbegrip van juridische, organisatie- en beleidskwesties, en reflecteer je op de rol daarvan in de kwaliteit van de jeugd geestelijke gezondheidszorg en het jeugdwelzijn.
De leerstoel bestrijkt diagnostiek en behandeling van uiteenlopende ontwikkelings- en opvoedingsproblemen, zowel internaliserend als externaliserend, binnen de gezinscontext. Op het gebied van diagnostiek richt de leerstoel zich zowel op (vroeg)signalering als op beschrijvende, verklarende en handelingsgerichte diagnostiek. Kenmerkend is de vraaggestuurde, systemisch-contextuele en handelingsgerichte aanpak. De perspectieven van betrokkenen, zoals verzorgers, leerkrachten en residentieel personeel, worden samengebracht met de unieke opvoedingscontext. Zo ontstaat een volledig beeld voor het analyseren van problemen en het opstellen van behandelplannen.
Met betrekking tot behandeling ligt de focus op het continuüm van ondersteuning en hulpverlening, variërend van preventief advies en opvoedingsondersteuning tot curatieve of remediërende therapeutische interventies. De ondersteuning en hulpverlening is meestal gericht op meerdere systemen en houdt rekening met de opvoedingscontext.
Momenteel zijn er belangrijke ontwikkelingen gaande in het veld, zoals de verschuiving van categorische labels naar meer beschrijvende diagnostiek en naar een dimensionale benadering van psychosociale problemen, met een sterkere nadruk op normalisering in plaats van medicalisering. Daarnaast hebben snelle ontwikkelingen op het gebied van digitalisering en AI invloed op zowel diagnostiek als behandeling. Deze ontwikkelingen bieden kansen, maar vragen ook om voortdurende kritische monitoring en reflectie op de voor- en nadelen van deze ontwikkelingen, de positie van (ortho)pedagogen in het praktijkveld en de inhoud van onze studieprogramma’s. Als leerstoelhouder speel je een leidende rol in het vormgeven van het academisch debat over deze kwesties en je draagt bij aan het genereren van oplossingen als antwoord op deze ontwikkelingen.
Het dienstverband bestaat voor 60% uit onderwijs en voor 40% uit onderzoek.