Multiple sclerose (MS) is een chronische ontstekingsziekte van het centrale zenuwstelsel die steeds beter te behandelen is. De huidige ontstekingsremmende therapieën dempen vooral op zeer effectieve manier de acute klinische symptomen (relapses). Helaas stoppen deze behandelingen niet de langzame progressie die bij veel patiënten op een gegeven moment op de voorgrond staat, de zogenaamde “progression independent of relapse activity” (PIRA). Deze vorm van progressie omvat een langzame toename van neurologische symptomen, die niet verklaard kan worden door het ontstaan van acute ontstekingsplekken. PIRA is hét kenmerk van progressieve MS en kan al subtiel aanwezig zijn aan het begin van het ziektebeloop. Het herkennen van mensen met MS met een hoog risico op PIRA is van cruciaal belang voor het vroeg starten van een passende symptomatische therapie, maar ook voor het identificeren van onderliggende processen die progressieve invaliditeit veroorzaken.
In het huidige project gaan we kijken naar het klinische profiel van PIRA en mechanismen onderliggend aan deze langzame achteruitgang bij MS. Hiervoor gaan we mensen die al deelnemen in ons Amsterdam MS cohort terugvragen en een nieuw cohort opzetten van MS-patiënten met progressieve neurologische symptomen. Het doel is om:
- het profiel van PIRA te bestuderen door verder te kijken dan alleen motorisch functioneren evenals de aard en uitgebreidheid van de klinische kenmerken;
- te identificeren welke klinische uitkomstmaten het beste zijn om PIRA en progressieve MS te monitoren;
- manieren te ontwikkelen om met behulp van geavanceerde en klinische MRI scans, immunologische en andere op bloed gebaseerde biomarkers PIRA beter te kunnen begrijpen, herkennen en voorspellen.
Dit zeer translationele project wordt in nauwe samenwerking met verschillende afdelingen uitgevoerd, waaronder de anatomie en neurowetenschappen, radiologie, moleculaire celbiologie en immunologie en klinische chemie. Het project sluit nauw aan op een tweede promotietraject dat een meer experimentele focus heeft.